Praca na wysokościach – jakie są potrzebne do tego uprawnienia?

Praca na wysokości jest powszechnie uważana za pracę związaną z podwyższonym ryzykiem. Taka też jest w rzeczywistości i warto uświadomić sobie, że nie każdy będzie się do takiej pracy nadawał i będzie się w niej czuł komfortowo. Dlatego też pracownik, który ją wykonuje niejako musi posiadać do tego określone predyspozycje, które mu ją ułatwią.

Z jednej strony potrzebne są więc określone cechy osobowościowe i odporność psychiczna, z drugiej – możliwość podjęcia pracy na wysokości jest zarezerwowana dla tych osób, które przejdą określone badania i ewentualnie zdecydują się wyrobić stosowne uprawnienia. Można więc powiedzieć, że dostęp do takich zawodów jest w pewien sposób ograniczony, ale też na rynku znajdziemy szereg firm, które się w takiej działalności specjalizują.

Co rozumiemy pod pojęciem pracy na wysokości?

A ponieważ to określenie może wydawać się być względne, zgodnie z rozporządzeniem wydanym przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (26 wrzesień 1997 rok) za osobę pracującą na wysokości określa się pracownika znajdującego się co najmniej 1 m ponad powierzchnią ziemi. Jak można sobie wyobrazić – rozporządzenie to obejmuje koniecznością spełnienia określonych wymogów nawet tych pracowników, którzy tak naprawdę nie pracują na zbyt wielkiej wysokości, a nawet można powiedzieć, że wykonują dość prozaiczne czynności.

Warto też wiedzieć o tym, że ta sama ustawa mówi o tym, że na każdej powierzchni, która jest wzniesiona co najmniej na 1 metr wysokości powinny znajdować się specjalne poręcze ochronne, na przykład w postaci specjalnych balustrad, które podnoszą bezpieczeństwo pracy zapobiegając możliwości upadku z dużej wysokości. Ważne, aby miejsce, w którym wykonywana jest praca na wysokości było zgodne ze wszelkimi przepisami BHP, zostało dopasowane do potrzeb pracowników i umożliwiało im swobodne wykonywanie powierzonych im zadań.

Warto też zauważyć, że przez pracę na wysokościach rozumiemy nie tylko pracę na platformach wzniesionych, ale i np. na rusztowaniach, drabinach, a nawet na dachach. Takie miejsce pracy należy zawsze odpowiednio oznakować stosowną informacją o tym, że są tam przeprowadzane prace na wysokościach na przykład poprzez umieszczenie specjalnych tabliczek informacyjnych. Przed rozpoczęciem pracy w takim miejscu zawsze kwestią najważniejszą jest sprawdzenie tego, czy wykorzystywany podczas pracy sprzęt jest całkowicie sprawny, zwłaszcza jeśli w bezpośredni sposób odpowiada on za bezpieczeństwo.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc podjąć pracę na wysokości?

1. Przejście okresowych badań lekarskich, które powinny zakończyć się uzyskaniem pozwolenia na pracę na wysokości.

Badania te mogą mieć charakter ogólnego wywiadu lekarskiego, dodatkowo mogą to być badania neurologiczne, okulistyczne oraz badanie otolaryngologiczne z oceną błędnika. Standardowo takie badania wykonuje się co 2-3 lata, a po skończonym 50 roku życia – zazwyczaj trzeba je wykonywać co roku. Wykonanie takich badań trwa maksymalnie kilka dni w przypadku, kiedy dana przychodnia nie dysponuje dostępnością wszystkich specjalistów w jednym dniu. W wielu klinikach takie badania z powodzeniem można zrobić w jeden dzień. Skierowanie na takie badania możemy uzyskać od pracodawcy, często też to pracodawca je finansuje. Ich koszt waha się w zależności od miasta oraz kliniki i może wynieść około 200 zł.

Warto też mieć świadomość tego, że istnieje szereg przeciwwskazań do pracy na wysokości. Jeśli więc lekarz stwierdzi u nas jakieś schorzenie, które taką pracę uniemożliwia – nie uzyskamy zgody na pracę na wysokości. Wśród najczęściej wymienianych przeciwwskazań przytacza się wady wzroku, w przypadku których na stałe trzeba nosić okulary korekcyjne – a więc astygmatyzm oraz krótkowzroczność. W przypadku, kiedy osoba posiada taką wadę wzroku zaleca się zamianę tradycyjnych okularów na szkła kontaktowe. Problemem może być też zez lub niedowidzenie, ale też padaczka lub zawroty głowy. Chorobą różnie klasyfikowaną jest natomiast cukrzyca – w niektórych przypadkach także może być powodem, przez który takich badań nie uda się nam uzyskać.

Dodatkowo, badania lekarskie powinny zawierać wyraźną adnotację, czy są ważne do wykonywania pracy na wysokości powyżej 3 metrów.

2. Odbycie kursu z zakresu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy

Na takim szkoleniu trzeba zapoznać się ze specyfiką pracy na wysokości oraz obowiązującymi przepisami, jakie ją regulują. To, aby pracownik takie szkolenie odbył jest także w interesie pracodawcy i powinien on dołożyć wszelkich starań, aby mu to umożliwić. To podstawowe i obowiązkowe szkolenie, jakie powinien przejść pracownik.

3. Zdobycie określonych uprawnień do pracy w konkretnych warunkach

Aby takie uprawnienia zdobyć konieczne jest ukończenie specjalnego kursu. Jest on organizowany przez jednostki do tego uprawnione, a kończy się specjalnym egzaminem. Przepisy BHP nie nakładają na pracowników obowiązku posiadania takiego kursu, ale uprawnienia są wymagane przy niektórych rodzajach prac na wysokościach. Dodatkowo, bardzo często odbycie takiego kursu jest kluczowe do tego, aby pracownik znał specyfikę pracy, umiał się odpowiednio zachowywać i aby umiał wykonywać powierzone mu zadania w trosce o swoje bezpieczeństwo jak i swoich współpracowników. W praktyce w wielu zawodach posiadanie takich uprawnień jest kluczowe i obligatoryjne.

Jednym z rodzajów takiego kursu jest kurs dedykowany pracy w dostępie budowlanym. W ramach takiego kursu można nabyć umiejętności pracy we wszelkich tradycyjnych sposobach pracy na wysokości, na przykład na rusztowaniach czy drabinach. Innym rodzajem kursu jest kurs pracy w dostępie linowym, gdzie zakłada się pracę z użyciem lin alpinistycznych. Zazwyczaj jest to praca w miejscach trudno dostępnych, gdzie nie ma możliwości użycia alternatywy wobec lin. Takie szkolenie jest dla kursanta bardziej wymagające, tak jak i bardziej wymagająca jest praca na wysokości z użyciem lin – trzeba wykazać się dobrą kondycją fizyczną i właściwym przygotowaniem, trzeba też nauczyć się obsługi specjalistycznego sprzętu. Takie szkolenie zazwyczaj też ze względu na swoją specyfikę trwa dłużej. Jednakże, posiadając już takie uprawnienia można podjąć pracę przy elewacji budynków lub przy wieżach telekomunikacyjnych.

Wśród oferty szkoleniowej niektórych ośrodków można też znaleźć kursy przygotowujące do pracy w określonych zawodach i na konkretnych rodzajach obiektów. Są to jednak już kursy bardziej specjalistyczne. Szereg kursów ogniskuje swoją tematykę wokół kwestii bezpieczeństwa, ratownictwa z drabin i systemów asekuracyjnych czy też ewakuacji z wysokości. Dedykowany kurs może dotyczyć też pracy w magazynach wysokiego składowania. Szkolenia uzupełniające dotyczą umiejętności udzielania pierwszej pomocy, która może okazać się bardzo przydatna w wielu sytuacjach codziennej pracy na wysokości.

Prace na wysokości najlepiej powierzać osobom, które się na tym znają

Mając świadomość tego, że nie każda osoba sprawdzi się do pracy na wysokości, a także spoglądając na konieczne wymagania, jakie trzeba spełnić, aby taką pracę podjąć widać, że nie jest to praca łatwa. Dlatego też mając do wykonania różnego rodzaju prace na wysokości – czy to w budynku prywatnym czy w firmie, czy w instytucji publicznej – zawsze najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się o pomoc do osób, które się w tym specjalizują, posiadają odpowiednie badania, przeszkolenie oraz umiejętności. Przede wszystkim ma to ogromne znaczenie ze względu na kwestie bezpieczeństwa, szczególnie jeśli mamy do czynienia z pracą na naprawdę dużej wysokości.

Osoby, które posiadają odpowiednie przeszkolenie zawsze poradzą sobie lepiej i sprawniej, będą umiały zatroszczyć się o kwestie bezpieczeństwa, ale też będą umiały zareagować w momencie ewentualnego zagrożenia. Wiele firm oferuje prace na wysokości, jeśli więc szukamy takich specjalistów nie powinniśmy mieć najmniejszego problemu z ich znalezieniem. W końcu po to są te kursy, przepisy i uprawnienia, aby móc w takich kwestiach zwrócić się do osób, które posiadają do tego odpowiednie przygotowanie i przeszkolenie.